Eylül 26, 2006

TARİHÇE

Posted in BİNGÖL 16:40 am tarafından imemleket

Bingöl”ün bilinen en eski ismi Cebel-cur dur. Cebel dağ, Cur akan anlamındadır.
Bu kelimenin zamanla Çabakçur şeklinde telaffuz edildiği ihtimali kuvvetlidir.
Zaten Çabakçur akan temiz su anlamına gelir.

Evliya Çelebiye göre bu
isim Büyük İskender tarafından verilmiştir. Rivayete göre Büyük İskender
vücudundaki dayanılmaz ağrılar için nice hekimlere baş vurduğu halde şifa
bulamaz. Bunun üzerine Ab-Ul Hayat (ölümsüz hayat) suyunu aramaya başlar. Uzun
aramalardan sonra kaynağı kendisi olmasa da o sudan içip dayanılmaz ağrılardan
kurtulur. Faydasını gördüğü bu suya “Makdis lisanı” üzerine cennet suyu anlamına
gelen Çabakçur adını verir. Doktorlarına, sizlerin çare bulmadığınız ağrılarıma
Allah cennet ırmaklarından deva verdi. Burada benim adıma bir kale yapın ve
adını Çabakçur koyun demiştir. Daha sonra çeşitli kaynaklarda Mingöl olarak
karşımıza çıkar. Mingöl göller bölgesi anlamındadır. Mingöl kelimesi de zamanla
halk tarafından Bingöl şeklinde telaffuz edilmiş bin tane göl anlamındadır.

Daha sonra Bingöl”e Çevlik denmiştir. Bağ bahçe anlamındadır. Bu ad günümüzde
yöre halkı tarafından halen kullanılmaktadır.

1874 yılında yapılan bir
idari düzenlemeye dayanılarak 1881 de Bitlis vilayeti kuruldu. Çabakçur ve Genç
bölgesi Bitlis Vilayetine, Kiğı Erzincan”a, Karlıova Muş”a bağlandı.

Cumhuriyetin ilanından sonra 1926 yılında Elazığ, 1929 senesinde Muş”a
bağlanan Bingöl, 1936 yılında çıkarılan bir kanunla il haline getirildi. Bu
kanunun Bingöl iline ait metni aynen şöyledir. “Yeniden 9 kaza ve 5 vilayet
teşkiline ve bunlarla 32 Nahiyeye ait Kadrolar Hakkında Kanun

Kanunun
numarası:2885
Kabul Tarihi:25-12-1935
Resmi Gazete ile Neşir ve ilanı: 4
Ocak 1936
Numara:3197

Madde 5: Muş vilayetinin Çabakçur, Genç,
Solhan, Bingöl kazaları ile Erzincan vilayetinin Kiğı kazasından teşekkül etmek
ve merkezi Çabakçur kasabası olmak üzere Bingöl vilayeti kurulmuştur.”

1945 yılında il merkezi olan Çabakçur”un adı Bingöl olarak
değiştirilmiştir.